უძრავი ქონების ბაზარზე მიმდინარე ცვლილებები უდიდეს გავლენას ახდენს ქვეყნის ეკონომიკაზე. კრიზისის დროს კი განსაკუთრებით სწორედ სამშენებლო და უძრავი ქონების სექტორები ზარალდება.
ამიტომ Covid-19-ის მიერ გამოწვეული კრიზისის პირობებში მნიშვნელოვანი ინფორმაციის შემცველია საქართველოში წამყვანი საინვესტიციო კომპანიის Galt&Taggart -ის მიერ გამოქვეყნებული თბილისის უძრავი ბაზრის მიმოხილვა.
კვლევის თანახმად, 2020 წლის პირველ კვარტალში საცხოვრებელ უძრავ ბაზარზე მოთხოვნა წინა წელთან შედარებით გაზრდილი იყო, რასაც განაპირობებდა როგორც ის, რომ 2019 წელს ახალი რეგულაციების ძალაში შესვლის გამო უძრავი ქონების ზრდა თითქმის შეჩერებული იყო, ასევე იპოთეკურ სესხებზე არსებული დაბალი საპროცენტო განაკვეთი.
საინტერესოა, რომ მოთხოვნის ზრდა უშუალოდ საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებამდე, ანუ მარტის მეორე ნახევრამდე, შენარჩუნდა. შემცირების დინამიკა მხოლოდ მას შემდეგ დაფიქსირდა რაც შეჩერებული სერვისების გამო უბრალოდ ფიზიკურად შეუძლებელი გახდა ბინის გადაფორმება. მეორე ასევე „უცნაური“ ფაქტია, რომ მოთხოვნის შემცირების მიუხედავად, რაც წესით ფასების შემცირებას უნდა იწვევდეს, თებერვალთან შედარებით 2020 წლის მარტში საცხოვრებელ უძრავ ქონებაზე ფასები გაიზარდა. კვლევაში ეს „ეკონომიკური გარემოს იგნორირებად“ არის მოხსენიებული.
ფასების ზრდის სავარაუდო მიზეზი ისაა, რომ ჯერ-ჯერობით Covid-19-ის კრიზისის ეფექტები უძრავი ქონების ბაზარზე არ ასახულა. უძრავი ქონების მიწოდების ადაპტაცია ნელა ხდება და ამ კრიზისთან დაკავშირებული ბევრი გაურკვევლობის გამო, დეველოპერები და კერძო ინვესტორები არ ჩქარობენ ფასების დრამატულად შეცვლას. ამიტომ მარტში დაფიქსირებული ზრდა მცირეა: დოლარში ახალი ბინები მხოლოდ 1%-ით გაძვირდა.
თუმცა, ვინაიდან 2020 წელს საქართველოს ეკონომიკის 4%-ით შემცირებაა პროგნოზირებული, მოსახლეობის მსყიდველუნარიანობის შემცირება ადრე თუ გვიან დაარტყამს უძრავი ქონების ბაზარსაც. ამასთანავე, გაუარესებულია უძრავი ქონების ფუნდამენტური ფაქტორები: „გაზრდილი რისკები, ინფლაციური ზეწოლა და მომხმარებლის გაუარესებული მოლოდინები 2008-2009 წლის კრიზის მოგვაგონებს“– ვკითხულობთ მიმოხილვაში.
აღსანიშნავია, რომ რუსეთთან ომისა და მსოფლიოს ფინანსური კრიზისით გამოწვეული წინა კრიზის დროს შემცირებული უძრავი ქონების ფასებისა და შეჩერებული სამშენებლო აქტივობის შემდეგ, ბაზარს გამოცოცხლებისთვის 3 წელი დასჭირდა. Galt&Taggart არ გამორიცხავს, რომ მიმდინარე კრიზისი 2008-09 წლის კრიზისის მსგავსად წარიმართება. თუმცა ამ კრიზისებს შორის მნიშვნელოვანი განსხვავება არსებობს: თუ 2008 წელს კრიზისს უძრავი ქონების ბაზარზე ძალიან მაღალი ფასები უძღოდა, კორონავირუსის პანდემიამდე უძრავ ქონებაზე სტაბილური ფასები ბაზრის სიჯანსაღეზე მიუთითებს.