Covid-19–ის პანდემიით გამოწვეულმა აკრძალვებმა ეკონომიკის ბევრი დარგი ძალიან მძიმე მდგომარეობაში ჩააყენა. მსოფლიოს უამრავ ქვეყანაში გაიზარდა უმუშევრობა, შემცირდა მთლიანი შიდა პროდუქტი, საგრძნობლად გაიზარდა ფასები ძირითადი მოხმარების პროდუქტებზე.
საინტერესოა, რა გავლენა მოახდინა ეკონომიკის შეჩერებამ უძრავი ქონების ბაზარზე. ამ საკითხზე საქართველოში წამყვანმა საინვესტიციო კომპანია Galt&Taggart–მა ჩაატარა პრეზენტაცია, რომელზეც საზოგადოებას ჩატარებული კვლევის შედეგები წარუდგინეს. პრეზენტაციისას განხილული იყო თბილისის უძრავი ქონების ბაზრის 2020 წლის პირველი კვარტლის მონაცემები.
Galt&Taggart–ის კვლევების დეპარტამენტის უფროსი ანალიტიკოსის, კახაბერ სამყურაშვილის განცხადებით, გაუარესდა უძრავი ბაზრის ფუნდამენტური ფაქტორები: მთლიანი შიდა პროდუქტი შემცირდა, გაუარესდა მომხმარებლის მოლოდინები და ამასთანავე გაცვლითი კურსი მეტად არასტაბილური გახდა. ეკონომიკის ამ სექტორისათვის ერთ–ერთ მთავარ პრობლემას სწორედ გაცვლითი კურსის არასტაბილურობა წარმოადგენს – ადამიანები შემოსავლებს ლარში იღებენ, ხოლო უძრავი ქონების ბაზარი დოლარზეა დამოკიდებული. შესაბამისად, კურსის ცვალებადობა ართულებს სანდო პროგნოზის გაკეთებას.
კვლევის მიხედვით გამოიკვეთა მოთხოვნაზე მოქმედი რამდენიმე ფაქტორი, რომელიც შესუსტდა და შესაბამისად უარყოფითად მოქმედებს საზოგადოების მიერ ჩამოყალიბებული მოთხოვნის რაოდენობაზე. ამ ფაქტორებს შორის მნიშვნელოვანია მიგრაცია, ტურიზმი, ფულადი გზავნილები და ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა. Galt&Taggart–ის მოლოდინით, შესაძლოა ფულადი გზავნილები საშუალოდ 20–30%–ით შემცირდეს, რაც რა თქმა უნდა შეამცირებს უძრავ ქონებაზე მოთხოვნა, რადგან ბევრი ემიგრანტი სწორედ გზავნილების საშუალებით ყიდულობდა ბინას. თბილისში უძრავ ქონებაზე არსებული მოთხოვნის ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია ტურიზმი – ქ. თბილისში უძრავი ქონების მფლობელები თავის ბინას ტურისტებზე აქირავებდა, მიღებული თანხით კი ისევ ახალ ბინას ყიდულობდა. შესაბამისად, ტურიზმის შეჩერება ასევე შეამცირებს მოთხოვნას უძრავ ქონებაზე. გარდა ამისა, 2020 წლის მარტის პერიოდში მკვეთრად შემცირდა იპოთეკური სესხების რაოდენობა.
G&T-ის მონაცემების თანახმად, უძრავი ქონების გაყიდვების თითქმის 50% თბილისის ოთხ უბანზე მოდის. ესენია გლდანი, დიდი დიღომი, ისანი და სამგორი. ამ უბნებში ბინები შედარებით იაფია და შესაბამისად მომხმარებელიც ამ უბნებში გამოირჩევა მაღალი მგრძნობელობით ეკონომიკური რეალობის მიმართ. მიუხედავად ამისა, Galt&Taggart–ის პროგნოზით, ამ უბნებში მოთხოვნა მაინც შენარჩუნდება, რადგან მომხმარებლის ნაწილი, რომელსაც პრესტიჟულ უბანში სურდა ბინის შეძენა და შექმნილი რეალობის გამო ვეღარ ახერხებს, თავდაპირველ არჩევანს სწორედ გარეუბნებით ჩაანაცვლებს.
მარტის თვეში უძრავი ქონების გაყიდვასთან დაკავშირებული განცხადებების რაოდენობა 5%–ით შემცირდა, ხოლო გაქირავების განცხადებების რაოდენობა 64%–ით. უძრავ ქონებაზე რომ შემცირებულია მოთხოვნა ამას ადასტურებს ისიც, რომ უძრავი ქონების საიტებზე შემსვლელთა რიცხვი 30%–ით შემცირდა.
მიუხედავად აღნიშნული სიტუაციისა, ჯერ–ჯერობით ფასებზე მოთხოვნის შემცირება არ ასახულა. Galt&Taggart–ის პროგნოზით, ფასებზე აღნიშნული ვითარება 3–6 თვეში აისახება, თუმცა, საშუალოვადიან პერიოდში სიტუაცია დასტაბილურდება და აღნიშნული დარგი კვლავ ჩვეულებრივ მდგომარეობას დაუბრუნდება.